Orobanchaceae familyası altındaki türler tarım arazilerinde zarara neden olan tam parazit yabancı otlardır. Bilimsel adıyla Orobanche spp. olan yabancı ot, çiftçiler arasında; Göve otu, kanser otu, canavar otu gibi isimlerle anılmaktadır. Canavar otu konukçusunun yaşamı boyunca parazitidir. Ülkemizde bakla, ayçiçeği, mercimek, tütün, domates, patates gibi tarla bitkilerinde oldukça ciddi zararlara neden olmaktadırlar.

Arazide çimlenebilmeleri için kültür bitkisinin kök sistemine yakın olması gerekmektedir. Kök sisteminden aldığı uyarılar ile tohum dormansi halinden çıkar, çimlenme için gerekli sıcaklık ve nemin de uygun olması halinde çimlenme gerçekleşir. Tam parazit olan Orobanche spp. türlerinin yaprakları ve klorofilleri yoktur, bu nedenle fotosentez yapamazlar. Kök sistemi bulunmadığından kültür bitkisinin köklerine bağlanarak besin ve suyu konukçusundan alır. Bu durum konukçusunun daha zayıf gelişmesine ve veriminin ciddi oranda düşmesine sebep olur.

Maalesef etkili bir kimyasal mücadelesi bulunmamakta ve daha çok kültürel mücadele yoluna başvurulmaktadır: Daha temiz tohumlukların kullanımı, canavar otuyla bulaşık tarlada kullanılan tarım aletlerini sterilize ederek kullanımı gibi önlemler alınmaktadır. Bölgedeki çiftçiler köke zarar vermemek amacıyla keserek veya yakarak mücadele etmektedirler. Fakat binlerce tohum üretebilirler ve tohumlar 10 yıldan daha uzun bir süre toprakta canlılıklarını koruyabilirler. Bu nedenle tohum döneminden önce veya tohumları bulaştırmamaya dikkat ederek mücadele edilmelidir.

Not: Fotoğraflar Çukurova ilçesinde yetiştirilen bakla tarlalarından görüntülenmiştir. Boyları yaklaşık olarak 60-70 cm’ye ulaşabilmektedir. 

Fotoğraflar : Serhat Özkan