Kaynak : https://www.wur.nl/en/news-wur/show-home/extracting-protein-from-tomato-leaves-promising-but-still-not-that-simple.htm

Yazar : Prof. Dr. İr. Luisa Trindade

Domates yaprakları ilginç bir şekilde %27 gibi çok yüksek bir oranda proteine sahiptir. Bu da domates yapraklarını ilginç bir protein kaynağı yapıyor, hele de bitkisel proteinlere olan talep artmışken. Marietheres Kleuter tarafından yapılan bir doktora çalışması gösterdi ki, domates yapraklarının değerli bir hammaddeye dönüşmesi için hala aşması gereken engeller var.

Doktorant Kleuter ” Domatesteki proteinin büyük çoğunluğu Rubisco, Rubisco bitkinin havadaki CO2’i tutabilmesini sağlayan önemli bir fotosentez enzimi. Teoride bu proteini tofu gibi bir yemeğe dönüştürebilirsiniz. Ancak proteini ekstrakte ederken, klorofil sebebiyle proteinin rengi yeşil kaldı ve insanların yeşil renkli bir proteine hazır olmadığını düşünüyorum, ama shake tarzı içeceklerde ya da besin takviyesi olarak kullanılırsa renk daha az sorun olur.”

Yapraklardaki hücre duvarları fiziksel bariyer oluşturarak proteinin çıkarılmasını zorlaştırır. Yapraklar yaşlandıkça hücre duvarlarının bileşimi de değişir, bu da yapraklardan elde edilecek protein verimini azaltıyor.

Kleuter

Yapraklar yaşlandıkça protein yapıdaki Rubisco enzimi yıkıma uğrar, Kleuter’in çalışmasında bu yıkımdan sorumlu iki gen susturuldu (turned off) ve protein yıkımı neredeyse yetişme periyodunun sonuna kadar duraklatıldı.

Kleuter’in araştırması, Wageningen Üniversitesi ve Araştırma bünyesinde yeni bitkisel protein kaynakları bulmayı amaçlayan daha geniş kapsamlı çalışmalarla bağlantılıdır. Bu tür protein bitkileri, küresel nüfusun artmaya devam etmesi ve mevcut hayvansal protein kullanımının sürdürülebilir olmaması nedeniyle hayati önem taşımaktadır.

Su mercimeği (Lemna minor)buna iyi bir örnektir. Su mercimeği adı altında yetiştirilen bu ürün, AB tarafından gıda ve protein kaynağı olarak onaylanmıştır. Bunun öncesinde WUR’da yıllarca süren araştırmalar yapıldı. “Devam eden çalışmalarda ayrıca, örneğin şeker pancarında olduğu gibi, tarım ve bahçe bitkilerinin mevcut çeşit ve varyantlarından (accessions) proteinlerin pratikte ne kadar iyi elde edilebileceği de araştırılıyor.”

Su Mercimeği (Lemna minor)

Bu yazının çevirisinde yer yer DeepL.com kullanılmıştır.