Yazar : Serhat Özkan
Şekil 1. 0 Biber yaprağında saman akarının tipik zararı.
Akarların böceklerden farklı bir yaşam evreleri vardır. Bilindiği üzere, yaygın olarak görülen böceklerde “holometabola ve hemimetabola” görülmektedir. Holometabola (tambaşkalaşım): Yumurta, larva, pupa ve ergin dönem şeklinde bir yaşam döngüsü vardır. Bir diğeri ise Hemimetabola (yarıbaşkalaşım) olarak adlandırılır. Yumurta, nimf ve ergin şeklinde yaşam döngüleri vardır. Akarlarda ise daha farklı bir yaşam döngüsü görülür bu yumurta, larva ve ergin şeklindedir. Akarlar yumurtadan çıktıklarında ergine benzerdirler fakat üç çift bacağa sahiptirler, larva döneminin sonuna geldiklerinde dördüncü çift bacak çıkar ve erginle aynı görünüşe sahip olurlar.
Arachnida sınıfından, Tarsonemidae familyası üyelerinden bir akar türü olan Polyphagotarsonemus latus, başta domates olmak üzere biber, pamuk, soya fasulyesi, böğürtlen, çilek ve diğer meyveler gibi birçok önemli tarım ürünlerinde yaprakta deformasyon yaparak zarara neden olmaktadır. Sarı çay akarı yaklaşık olarak 350 bitki türü üzerinde beslenebilmektedirler.
Sarı çayakarı Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Acari: Tarsonemidae), Tropik ve subtropik bölgelerde polifag bir zararlıdır (Gerson 1992).
Şekil 2. 0 Biber yaprağında simptomlar
Saman akarı ( Polyphagotarsonemus latus ) ‘nın neden olduğu deformasyon şekli,
virüslerin neden olduğu zarar şekline çok benzemektedir. Bitkinin genç yapraklarında şekil bozuklukları ve bölgesel sararmalar tipik zarar şeklidir. Daha çok genç yapraklarda, çiçek tomurcuklarında ve yaprağın alt kısmında yaşamlarını sürdürürler. Dişiler yumurtalarını çoğunlukla yaprak alt yüzeyine ve meyve yüzeyine bırakırlar. Henüz yeni gelişmiş veya gelişmekte olan bitki dokularında zarara neden olurlar.
Şekil 3. 0 Zarar şeklinin genel görünümü.
Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi’nin araştırmasına göre: “Çakırlar beldesi biber ve patlıcan seralarında yapılan yapışkan tuzak örneklemeleri 2004 yılı güz dönemi ile 2005 yılı boyunca sürdürülmüştür. Biber ve patlıcan seraları içinde ve dışında yapılan örneklemelerde mevsim şartları, ilaç kullanımı ve beyazsinek (B. tabaci) aktivitesine bağlı olarak akarın taşınmasında bazı farklılıklar saptanmıştır. Sarı çayakarının yapışkan tuzaklarda beyazsineklerin bacaklarına yapışık durumda olduğu ve bir beyazsinek üzerinde 8 kadar akarın bulunabildiği gözlemlenmiştir. Thrips [Frankliniella occidentalis (Pergande)] ve yaprak galeri sineği [Liriomyza trifolii (Burgess)] gibi diğer uçucu böcekler üzerinde akar tespit edilememiştir. Çalışmada yapışkan tuzakların tüm yüzeyi kontrol edilmiş ve beyazsinekten bağımsız akar gözlenmemiştir. Yükselbaba ve Göçmen (2011).”
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/17971
Biber yaprağı fotoğrafları yazarımız Sayın Serhat Özkan tarafından çekilmiştir, Kendisinden izin alınarak kullanılabilir.
BİTKİ SAĞLIĞI 