Herbaryum, teşhis kriterlerini kaybetmemiş, yeterli olgunlukta ve tüm aksamlarının tam olduğundan emin olunan bitkilerin, iki plaka arasında baskı yapılarak kurutulmuş örnekleri ve vejetatif organlarıdır.

Şekil 1.0 Vicia sativa L. herbaryumu.

Herbaryum neden yapılır: bitkileri mevsime bağımlı kalmadan inceleyebilmek, ihtiyaç duyulan zamanlarda görebilmek, uzun yıllar saklayabilmek ve teşhis yapabilmek amacıyla bitkilerin herbaryumu yapılmaktadır.

Herbaryum yapılırken gerekli olan malzemeler; bitkinin büyüklüğüne bağlı olarak seçilmiş 35×50 boyutlarında düz tahta baskılar, verileri kaydetmek için not defteri, kalemler, kurutma kağıtları (ekonomik olması açısından gazete de tercih edilebilir), bitkileri topraktan sökebilmek için çapa, kazma veya bıçak, dikenli bitkiler için eldivenler.

Herbaryumu yapılacak bitkileri seçerken, tüm vejetatif aksamlarının tam olmasına ve teşhis kriterlerini kaybetmemiş olmasına dikkat edilir. Seçilen bitkiler, topraktan veya diğer yabancı cisimlerden arındırılır. Daha sonra iki tahta plaka arasına kurutma kağıtları konulur, kurutma kağıdına bitkilerin yaprakları birbiri üzerine gelmeyecek biçimde açılarak ve düzeltilerek bitki yerleştirilir. Üzerine ikinci bir kurutma kağıdı ve diğer tahta plaka kapatılır. Bitki hakkında toplanan bütün bilgiler kayıt edilir. Plaka üzerine ağırlık koyularak bitkilere baskı uygulanır (Şekil 2.0). Bir süre bekletildikten sonra (bu süre, bitkinin nem düzeyine bağlı olarak değişmektedir) açılarak, herhangi bir küf gelişimini engellemek için havalandırılır (Şekil 3.0). Son olarak, bitki için uygun bir kağıt seçilerek şekildeki gibi merkeze yerleştirilir ve ardından bitkinin bilimsel adı ile barkod numarası yazılır (Şekil 4.0).

Şekil 2.0 Bitki üzerine ikinci bir tahta plaka kapatılarak ağırlıkla baskı yapılmıştır.

Şekil 3.0 Hazırlanma aşamaları.

Şekil 4.0 Bitkiler kağıt üzerinde merkeze gelecek şekilde yerleştirilir.

Şekil 5.0 Herbaryum koleksiyonundaki barkodlarının oluşturulması.

Koleksiyonda depolanan bitki örneklerinin her biri için yukarıda görüldüğü biçimde barkod ataması yapılmaktadır. Bu şekilde karışıklıklar ve hatalar elemine edilir. Bütün veriler excel dosyası olarak kayıt altına alınır (Şekil 5.0).

Şekil 5.0 Excel dosyası.

Şekil 6.0 Hazırlanmış herbaryumlar.

Leave a reply to Ibrahim Arslan Cancel reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.